Άντον Πάννεκουκ

Αλληλογραφία Πάννεκουκ – Καστοριάδη (1953 – 1954) : Δεύτερο γράμμα

Ο Καστοριάδης τονίζει την ταύτιση του με τον Πάννεκουκ στο ζήτημα της 'αυτονομίας των εργατών' και εκφράζει την διαφωνία του όσον αφορά το ρόλο του επαναστατικού κόμματος.

Το γράμμα σας έδωσε μεγάλη ικανοποίηση σε όλους τους συντρόφους της ομάδας· την ικανοποίηση του να βλέπουμε το έργο μας να εκτιμάται από έναν σύντροφο τόσο άξιο εκτίμησης όσο εσείς, ο οποίος αφιέρωσε όλη του τη ζωή στο προλεταριάτο και τον σοσιαλισμό· την ικανοποίηση του να σας βλέπουμε να επιβεβαιώνετε την ιδέα μας περί βαθιάς σύγκλισης μεταξύ μας στα βασικά σημεία· την ικανοποίηση, τέλος, του να έχουμε τη δυνατότητα να συζητάμε μαζί σας και να εμπλουτίζουμε την έκδοσή μας με αυτήν τη συζήτηση. read more »

Αλληλογραφία Πάννεκουκ – Καστοριάδη (1953 – 1954) : Πρώτο γράμμα

Οι δύο θεωρητικοί, ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές, κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι το αληθινό περιεχόμενο του σοσιαλισμού είναι η πλήρης διαχείριση της εργασίας από τους ίδιους τους εργάτες.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα έντεκα τεύχη του Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα που δώσατε στον σύντροφο Β… , για να μου τα δώσει. Τα διάβασα με μεγάλο ενδιαφέρον, επειδή αποκαλύπτουν την μεγάλη μεταξύ μας συμφωνία. Πιθανώς παρατηρήσατε το ίδιο πράγμα όταν διαβάζατε το βιβλίο μου Τα εργατικά συμβούλια. Για πολλά χρόνια πίστευα ότι ο μικρός αριθμός σοσιαλιστών που ανέπτυξε αυτές τις ιδέες δεν είχε αυξηθεί. Το βιβλίο αγνοήθηκε και αντιμετωπίστηκε με σιγή σχεδόν από όλο τον σοσιαλιστικό τύπο. Επομένως, χάρηκα που άρχιζα να γνωρίζω μία ομάδα η οποία έφτασε στις ίδιες ιδέες από μία ανεξάρτητη διαδρομή. 
read more »

Η Εργασία στο Σοσιαλισμό

Στο ρωσικό κρατικό καπιταλισμό, οι εργάτες παραμένουν υποτελείς και οφείλουν να υπακούουν στις εντολές ενός διευθυντή. Όταν εμείς μιλούμε για σοσιαλισμό, εννοούμε ένα σύστημα ριζικά διαφορετικό.

Ο σύντροφος Πάνεκουκ μαζί με το άρθρο του έστειλε και ένα συνοδευτικό γράμμα, από το οποίο παραθέτουμε ένα τμήμα ως εισαγωγή. 

“Διάβασα διάφορα άρθρα του περιοδικού Funken με μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά όχι πάντα με χαρά. Πρέπει να δώσω βέβαια δίκιο στη θέση πολλών συνεργατών σας, ότι δηλαδή λείπει η μαρξιστική βάση μιας ορθής σοσιαλιστικής πρακτικής. Καθώς στα νιάτα μου συμμετείχα στο γερμανικό σοσιαλιστικό κίνημα (από το 1900, πρώτα στην Ολλανδία, και αργότερα στην ίδια τη Γερμανία), μου φαίνεται εντονότατη η διαφορά με το σήμερα.

read more »

Η κριτική του Μαρξ στα σοσιαλιστικά σχήματα εργασιακού χρήματος και ο μύθος περί του προυντονικού χαρακτήρα του συμβουλιακού κομμουνισμού

Μερικοί θεωρητικοί της αριστεράς έχουν υποστηρίξει ότι η παράδοση του συμβουλιακού κομμουνισμού τάσσεται στην πραγματικότητα υπέρ μιας οικονομίας αυτοδιαχειριζόμενα-καπιταλιστικής και όχι πραγματικά κομμουνιστικής. Αυτό το δοκίμιο έχει ως στόχο να εκθέσει και να αποδομήσει αυτό το μύθο. read more »